БАС ЖАЗБАЙ КӨҢІЛ КӨТЕРУ

Алкогольмен улану себептері

Алкогольді (құрамында спирті бар) сусындармен улану белгілерінің белең алуы мыналармен:

• Алкогольдің көп мөлшерін қабылдап, қандағы оның уытты концентрациясына жеткізумен байланысты болуы мүмкін. Бұл ретте спирттік ішімдіктерді тұтыну жылдамдығы ғана емес, тәулік ішіндегі олардың жиынтық мөлшері де маңызға ие. Алкогольдің ағза үшін қауіпсіз қосылыстарға ыдырауын алкогольдегидрогеназа ферментінің көмегімен бауыр жасушалары іске асырады, осылайша зарарсыздандыру жылдамдығы айтарлықтай тұрақты болып келеді және орташа есеппен тәулігіне таза спирттің 6–8 гр. құрайды.

Алкогольдің ағзаға түсуі мен ыдырау мөлшерінің арасындағы айқын білінетін сәйкессіздік уланудың даму ықтималын едәуір арттырады.

• Алкогольдің асқазанға және аш ішектің жоғары бөліктеріне сіңу жылдамдығын жеделдететін газды сусындар мен алкоголь комбинациясымен байланысты болуы мүмкін.
• Алкогольді аш қарынға қабылдаумен байланысты болуы мүмкін.
• Алкогольді оның бауырда жойылу жылдамдығын баяулататын немесе мидың сезімталдығын арттыратын кейбір дәрі-дәрмектермен бір уақытта қабылдаумен байланысты болуы мүмкін. Мұндай дәрі-дәрмектердің қатарына барбитураттар, ұйықтататын дәрілер, транквилизаторлар, нейролептиктер, антидепрессанттар, орталыққа әсер ететін ауыруды басатын дәрілер жатады.
• Алкоголь суррогаттарын немесе қоспалар қосылған құрамында спирті бар ішімдіктерді қабылдаумен байланысты болуы мүмкін. Құрамында жоғарғы спирттер, этиленгликоль, метил спирті, фурфурол және бірқатар өзге қоспалар болған жағдайда алкогольдің уытты әсері күшейе түседі.
• Бауырдың созылмалы зақымдану белгілерінің болуымен байланысты болуы мүмкін, яғни алкогольдің бұл органда зарарсыздандырылу жылдамдығын едәуір баяулатады.

Жеке және нәсілдік ерекшеліктердің де едәуір маңызы болады, бұл алкогольдегидрогеназа ферментінің әртүрлі белсенділігімен түсіндіріледі.

Алкогольдмен улану белгілері

Алкогольмен улану барлық ішкі органдардың қатты уытты зақымдануының өршуін тудырады. Бұл өз кезегінде ауыр жағдайларда өмірге қауіп төндіретін жағдайлардың дамуына әкеліп соқтырады. Осылайша, ол бұзылулар негізінен функционалдық сипатқа ие болып табылатын, өтпелі және негізінен ми жасушалары мен вегетативті-тамыр реакциялар жұмысының өзгерістерімен бірге жүретін қарапайым мастанудан ерекшеленеді.

Алкогольмен улану белгілері:

• Жүрек айнуы, құсу, іш ауруы, диарея (іш өту) түріндегі асқазан-ішек бұзылулары. Алкогольдің ас қорыту жолының шырышты қабығына зиянды әсеріне байланысты. Ішектің қабырғасындағы ұйқы безі мен бездердің қабынуы салдарына байланысты ішінара ферменттердің жетіспеушілігі де біршама маңызға ие.
• Мидың уытты зақымдану белгілері. Бұған қозу немесе қозғалыс белсенділігінің ауырлауы, патологиялық ұйқышылдық, есеңгіреу, қозғалыс үйлесімділігінің өрескел немесе симметриялық емес бұзылулары, сіңір тартылу синдромы, елестер жатады. Мидың зақымдану ықтималдығы айқын сусызданудың өршуі мен құсық және сұйық дәретпен минералдық заттардың ауқымды шығыны кезінде күшейеді.
• Жүрек-тамыр жүйесі зақымдануының тамыр соғысының сиреуі (брадикардия), жүрек аритмиясының пайда болуы, артериялық қысымның төмендеуі, тері реакциялары сияқты белгілері.
• Оң жақ қабырғаның ауырлауының өршуімен алкогольдің бауырға уытты әсерінің белгілері. Біраз уақыттан кейін көздің ағы, тері және көрінетін шырышты қабықтың сарғаюы пайда болуы мүмкін.
• Ентігу, қимылсыз күйде де жиілеген шулы тыныс алу.
• Бүйрек қызметінің бұзылуы. Басында жиілеген және көп зәр бөлінуі байқалады, бұдан кейін оның орнына олигоурия басталады (бөлінетін зәр көлемінің едәуір азаюы).

Алкогольмен улану бүтін бір белгілер кешенінің белең алуымен сипатталады. Бұл ретте олар тез үдеп, зардап шегуші жағдайының жылдам нашарлауына, комалық күйге енуіне дейін әкеп соқтырады. Сол себепті алкогольдмен улану міндетті түрде әрі тез арада дәрігерге жүгінуді талап етеді.